Kobane ve Ferguson Olayları: “Yiyin Birbirinizi”
Kobane'de PKK-YPG ve İslamcılar arasındaki savaş üstüne verilmiş bir dizi tepkiyi inceleyelim:
Aynısını İsrail-Hamas için de söyleyebiliriz. Filistin mücadelesini, Hamas'ın terör eylemlerinden ibaret görüyor musunuz? Veya öyle görüyorsanız, bu eylemlerin, kollektif cezalandırmayı meşru kıldığını düşünüyor musunuz? (Roket atan Hamas yüzünden koca bir köyün veya mahallenin yıkılması gibi).
Orada sivil kalmamış olsa da kollektif ceza bu, zira milletin evini, işini, tarlasını yokediyorsun. Yıllarca sığınmacı konumunda kalacak, kendi ülkesinde.
Bunlara cevap bulsak bile, ben Türkiye Cumhuriyetini niye niye etik düzeyde PKK ile eş tutayım? Evet, götleri sıkışınca onları kurtarmalı, onların yapmayacağı iyiliği onlara göstermeli, çünkü bir terör örgütü değil Türkiye.
Bu tanıma göre herkes ırkçı. Dünyada su kadar çatışma yaşanıyor, kaçı hakkında sesimiz çıktı? İnsanlar tabii ki kendilerini en çok ilgilendiren konularda işlerini güçlerini bırakıp sokağa çıkarlar. Her grubun yaptığı bir benmerkezciliği, en kötü ırkçılık örnekleriyle aynı kefeye koymamak lazım. Herkes ırkçı olabilir ama herkes aynı oranda ırkçılık yapmıyor.
Üstelik diyelim ki Kürtlerin %90'ı sapına kadar ırkçı. Bu, Türkiye Cumhuriyeti'nin sorumluluklarını azaltıyor mu?
Eylemlerin ne kadarı provokasyon, ne kadarı barışçıydı bilemem, yakından takip etmedim. Hoş, etsem de nereden bileceğim. Ama eminim bu tepkiyi gösterenlerin çoğu da benim kadar cahiller bu konuda. Muhtemelen eylemler tamamen barışçıl olsaydı da, bu insanlar yardıma yanaşmayacak, "yiyin birbirinizi" diyecekti. Sırf eylemlerdeki şiddet yüzünden fikirlerini değiştiren pek kimse yoktur.
Her halükarda, eylemlerde otobüs yakanlar veya büst kıranlar yüzünden, İslam Devleti'nin ilerleyişini engellememek mantıksız.
Olay mülteci içerdiği için bu zaten yanlış ama içermeseydi bile taraflar birbirine denk değil. İslam devleti ile PKK arasında dünya kadar fark. İlkinin ideolojisi daha katı, yöntemleri daha vahşi (ortalamada), etki alanı daha büyük, propaganda alanı da yerel değil, global. İkisi de terör içeriyor ama bunları aynı kefeye koymak akıl iflası. Bu kafayla hayattaki her şeyi birbirine eşitleyebilir ve eylemsizliği haklı çıkarabiliriz.
Daha Makyavelist açıdan bakanlar da var tabii: "Işid daha kötü ama bunları nasıl olsa yokedecekler, oysa PKK'yı yokedecek birileri yok bunlar dışında. O yüzden bu süreçte mağdur olan Kürtler kabul edilebilir bir maliyet".
Ben bunu da doğru bulmuyorum. PKK'nın bunlara yenilmesi, Türkiye'deki PKK sorununu da, daha genel Kürt sorununu da çözmez. İsrail, bugüne kadar yeterince Hamas elemanı öldüremediği için mi hala barış içinde değil?
Bu tip hareketleri sadece askeri yoldan çözmek imkansıza yakın. Dünyada benzer mücadelelerin ezici çoğunluğu bir anlaşmayla, uzlaşmayla çözülüyor. Nihai çözümün askeri olması çok nadir.
Ferguson Olayları
Bu popüler söylemler, Amerikalı muhafazakarların zenciler için dedikleriyle örtüşüyor. Ferguson olayları sırasında, yağma yapan zencilere odaklanarak, daha büyük yanlışları (polisin tutumu, medyaya bilgi verilmemesi, vs) açıklamaya çalışıyorlardı. Ve aynı şekilde "zenciler birbirlerini veya beyazları öldürürken kimse sesini çıkarmıyor, bir beyaz polis bunları vurunca olay oluyor" diyorlardı.
Halbuki tabii ki o beyazların (Türkmenler) ölümlerine sesini çıkaran zenciler (Kürtler) bulunuyordu. Yine tabii ki bir polisin zenciyi vurması, zencilerin birbirini vurmasından çok daha fazla yankı yaratacak. Hem sorumluluk asimetrisi yüzünden (TC'nin sorumluluğu vs PKK'nın sorumluluğu), hem de ülkenin geçmişinde zencilere yapılanlar yüzünden (Kürtlere zamanında yapılan baskılar). Ama o Amerikan sağcıları bunları düşünmediler, düşüneni de hain ilan ettiler.
Velhasılı kelam, Kobane olaylarının içinde benim düşünemediğim nice ince hesaplar olabilir, o yüzden generalliğe soyunup "şuradan girip buradan çıkalım" demem aptalca olur. Ama yukardaki eleştirdiğim görüşler, ince reelpolitik hesapları gerektirmeyecek kadar yüzeysel ve refleksif tepkiler zaten.